In een recente uitspraak zaak heeft het Hof Arnhem-Leeuwarden geoordeeld dat het gebruik van een portretfoto bij een podcast van EWTN LL zonder toestemming van de maker een inbreuk opleverde op zijn auteursrecht. De portretfoto was gemaakt door een professionele fotograaf in opdracht van een derde. Hoewel de inbreukmakende partij aangaf dat er geen sprake zou zijn geweest van onrechtmatig gebruik ging het Hof Arnhem-Leeuwarden hier niet in mee.

Introductie

Van Assendelft Fotografie had in opdracht van het Nederlands Dagblad een foto gemaakt van [A]. De foto is vervolgens met naamsvermelding van Van Assendelft Fotografie geplaatst in het Nederlands Dagblad. Voor het eenmalig gebruik van de portretfoto door het Nederlands Dagblad is een vergoeding van EUR 65,- betaald aan Van Assendelft Fotografie.

EWTN LL is vervolgens wekelijks een podcast gaan uitzenden. Hierbij is dezelfde portretfoto gebruikt, maar hiervoor was geen toestemming gevraagd aan Van Assendelft Fotografie en ook geen vergoeding betaald. Volgens Van Assendelft Fotografie was er sprake van inbreuk op haar auteursrecht. Zij heeft EWTN LL daarom door middel van een brief gesommeerd om de inbreuk te staken en tevens een vergoeding van EUR 1.500 te betalen als (schade)vergoeding. EWTN LL ging hier niet mee akkoord en heeft aangegeven de portretfoto van haar website verwijderd te hebben, maar enkel een vergoeding van EUR 150 te willen betalen. Van Assendelft Fotografie heeft EWTN LL vervolgens gedagvaard.

Hoger beroep

In het hoger beroep was niet in geschil of dat de portretfoto als een werk in de zin van artikel 2 van de Auteurswet kwalificeert of dat de rechten bij Van Assendelft Fotografie rusten. De vraag die centraal stond was of er sprake was van een inbreuk op de auteursrechten van Van Assendelft Fotografie

Allereerst meende EWTN LL dat er geen sprake is van een inbreuk op de auteursrechten, omdat op basis van artikel 19 Auteurswet ten aanzien van een fotografisch portret niet als inbreuk wordt beschouwd het openbaar maken daarvan in een nieuwsblad of tijdschrift door of met toestemming van de geportretteerde, mits daarbij de naam van de maker vermeld wordt. Hierbij geldt wel dat deze uitzondering alleen van toepassing is ten aanzien van portretten die vervaardigd zijn op basis van een opdracht, door of vanwege de portretteerde persoon.

Het Hof oordeelde dat de opdracht zonder meer “vanwege” [A] was gegeven. Volgens het Hof valt de digitale nieuwssite van EWTN LL echter niet onder het begrip “nieuwsblad”, omdat het niet gaat om “alleen analoog gebruik”. Daarnaast wordt de uitzondering enkel in bepaalde bijzondere gevallen toegepast als daarbij geen afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van het werk en de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk worden geschaad. De uitzondering ging hier volgens het Hof niet op.

Citaatrecht

EWTN LL voerde vervolgens aan dat het gebruik van de foto binnen de kaders van het citaatrecht viel zoals beschreven in artikel 15a van de Auteurswet. Dit artikel biedt de mogelijkheid om auteursrechtelijk beschermd materiaal te gebruiken zonder toestemming van de maker, op voorwaarde dat het gebruik functioneel is in de context van een citaat. Het werk dient te dienen ter verduidelijking van een onderwerp en de bron dient correct te worden vermeld. In deze zaak oordeelde het Hof echter dat het gebruik van de foto puur promotioneel was en niet binnen deze uitzondering viel.

 

Schadevergoeding

Van Assendelft Fotografie vorderde een gemaximeerd bedrag van EUR 1.500. Het Hof stelde voorop dat het uitgangspunt is dat de werkelijk geleden schade moet worden vergoed. Van Assendelft Fotografie geeft vervolgens echter aan dat zij voor het wekelijks gebruik van de portretfoto steeds opnieuw EUR 70 had gevraagd. Met verwijzing naar een verklaring van een medewerker van de Beeldunie meent Van Assendelft Fotografie vervolgens dat voor het jaarlijks gebruik het tarief met factor acht vermenigvuldigd moet worden. Ondanks dat het Hof meent dat onvoldoende is onderbouwd dat partijen een dergelijk bedrag zouden zijn overeengekomen, acht zij de vergoeding wel redelijk. Aangezien de portretfoto twee jaar is gebruikt, stelt het Hof de schade vervolgens vast op EUR 1.120 (8 x EUR 70 x 2).

Conclusie

Deze zaak onderstreept dat voor het gebruik van een portretfoto toestemming gevraagd moet worden aan de fotograaf. Het citaatrecht biedt hierop in deze situatie geen uitzondering. Wanneer er auteursrechtelijk beschermd werk wordt gebruikt zonder toestemming, kan er sprake zijn van een auteursrechtinbreuk en kunnen hier gevolgen aan verbonden worden. Mocht je hier vragen over hebben, neem dan contact met mij op!