Naburige rechten komen voort uit de Wet op Naburige Rechten (WNR). Uitvoerende kunstenaars, producenten en omroeporganisaties hebben op grond van deze wet in beginsel het recht om te bepalen wat met een opname van een uitvoering gebeurt en of een uitvoering in de eerste plaats opgenomen mag worden. Het kan voorkomen dat een rechthebbende deze zeggenschap niet heeft, maar dan bepaalt de wet dat hij in bepaalde gevallen recht heeft op een billijke vergoeding.
Royalties
Naburige rechten kunnen de houder ervan het recht geven om te bepalen of een uitvoering mag worden opgenomen, of de opname vermenigvuldigd mag worden en of de opname aan het publiek getoond of ten gehore gebracht mag worden. Als de houder toestemming geeft voor zulk gebruik, dan zal de derde partij die gebruik gaat maken van de opname hier vaak een vergoeding voor betalen. Deze vergoedingen worden in de volksmond royalties genoemd. Zo ontstaan er bijvoorbeeld royalties als een nummer op de radio wordt gedraaid of als een uitvoering op TV wordt uitgezonden.
Collectieve beheersorganisaties
Collectieve beheersorganisaties beheren de exploitatierechten van rechthebbenden. Dit betekent dat een collectieve beheersorganisatie bijvoorbeeld het geld int als jouw nummer op de radio wordt gedraaid en dit geld vervolgens aan de rechthebbenden uitkeert. De belangrijke collectieve beheersorganisaties voor rechthebbenden van naburige rechten in de muziekindustrie zijn Sena en NORMA. Sena incasseert en keert musici en producenten een vergoeding uit als hun muziek in het openbaar gedraaid wordt. NORMA incasseert en verdeelt een aantal collectieve vergoedingen, zoals de vergoeding voor tv-uitzending en Thuiskopie.
Verhouding auteursrecht
De bepalingen uit de Auteurswet en uit de WNR lijken op het eerste gezicht best wel op elkaar. Het is dan ook niet raar dat een leek de twee wel eens door elkaar kan halen. Het is belangrijk om te weten dat naburige rechten afzonderlijk gelden van het auteursrecht. Naburige rechten zijn geldig tot 70 jaar na het uitbrengen of vastleggen van de uitvoering. Vaak ontstaat een naburig recht bij de uitvoering van een auteursrechtelijk beschermd werk, zoals bijvoorbeeld bij het zingen van een nummer of het uitvoeren van een script.
Tot slot
Heb je vragen over naburige rechten? Neem dan contact met mij op. Ik help je zo snel mogelijk verder.